به نقل از «ایسنا»

شناخت فیزیولوژی میوه، عامل کاهش هدررفت محصولات باغی/ راهکارهای کاهش ضایعات انار

تاریخ انتشار: ۱۴ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۲۷۱۲۴

ایسنا/مرکزی هر ساله وقتی موعد برداشت یاقوت سرخ ساوه می رسد، این سوال مطرح می شود که چند درصد از تولید این میوه دارای مزیت صادراتی، برنامه محور است، چه میزان از محصول برداشت شده تبدیل به ضایعات می شود و این ضایعات در چه مراحلی از تولید اتفاق می‌افتد.

مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی می گوید: با شناخت فیزیولوژی میوه، می توان شرایط مناسب پس از برداشت محصول را تا زمان عرضه شناسایی و تعیین کرد و این مهم در کاهش هدررفت محصول بسیار موثر است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گفته وی، سالانه حدود یک میلیون و ۲۸۰ هزار تن انار از ۹۶ هزار هکتار باغ انار کشور برداشت می شود و تمام استان های کشور به جز همدان، سهمی از تولید انار دارند.

زهرا جلیلی مقدم با بیان اینکه در واقع انار میوه بومی ایران بوده و از دیرباز کشت آن در اکثر مناطق کشور انجام شده است، به ایسنا گفت: مسلما در خصوص محصولات باغی، برنامه تولید بستگی به میزان تقاضا و مصرف تازه خوری، میزان مصرف به صورت فرآورده‌های جانبی و صنعتی و میزان صادرات دارد و در حال حاضر انار تولیدی کشور در این بخش‌ها مصرف می‌شود.

وی گفت: در طول چرخه تولید تا مصرف، این محصول نیز مانند سایر محصولات، ممکن است در سه مرحله داشت، برداشت و پس از برداشت از چرخه خارج شود. در واقع، عوامل مختلفی در میزان هدررفت محصول تاثیرگذار است و اقدامات به‌باغی همچون هرس، تنک، تغذیه، مبارزه با آفات و بیماری‌ها و ... در کاهش هدررفت این میوه تاثیرگذار است.

این مقام مسئول در وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه زمان برداشت میوه، نحوه برداشت میوه، شرایط نگهداری، بسته بندی و... نیز به طور خاصی در کاهش ضایعات محصول در پس از برداشت موثر است، اظهار کرد: امروزه یکی از رشته‌های تخصصی در دانشگاه، فیزیولوژی و تکنولوژی پس از برداشت  محصولات باغی است. در واقع متخصصین این رشته با توجه به شناخت فیزیولوژی میوه، قادر هستند شرایط مناسب پس از برداشت محصول را تا زمان عرضه شناسایی و تعیین کنند که این موضوع در کاهش هدررفت محصول بسیار موثر است.

وی با تاکید بر اینکه تولید برنامه محور و سرمایه‌گذاری بلند مدت، با همین نگاه به تولید انجام شده است، اظهار کرد: در حال حاضر برنامه توسعه‌ای باغات وجود ندارد و صرفا برنامه اصلاح و احیا باغات برای افزایش کمی در واحد سطح و  ارتقای کیفیت محصول در دستور کار قرار دارد.

جلیلی‌مقدم در ادامه گفت: امروزه تکنولوژی‌های پس از برداشت، پیشرفت قابل توجهی داشته است و سردخانه‌های استاندارد، تیمارهای دمایی پس از برداشت، بسته‌بندی با اتمسفر تغییر یافته، سردخانه‌های کنترل اتمسفر، استفاده از جاذب اتیلن‌ها و ... در  حفظ کیفیت محصول جهت تازه خوری بسیار موثر است.

وی با بیان اینکه در مورد محصول انار، کشورهای زیادی بر روی تولید محصولات جانبی، حتی از پوست و هسته میوه، کار پژوهشی و تحقیقاتی انجام داده‌اند، گفت: پوست انار، دارای تانن است که یک آنتی اکسیدان قوی بوده و از طرفی خاصیت میکروب کشی نیز دارد.

او افزود: براساس اعلام کارشناسان، پوست انار به دلیل داشتن تانن، التهاب روده و ورم هموروئید را کاهش می‌دهد و باعث تنگ شدن دیواره روده و مانع خونریزی هنگام اسهال می‌شود و هاضمه را بهبود می‌بخشد.

جلیلی‌مقدم با بیان اینکه روغن هسته انار هم در صنایع آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، گفت: براساس تحقیقاتی که کارشناسان انجام داده‌اند، روغن هسته انار، سلول‌های مرده، باقی‌مانده محصولات آرایش مو، آلودگی‌ها و باکتری‌ها را از روی پوست سر پاکسازی کرده و از توقف رشد مو جلوگیری می‌کند. این ماده همچنین دارای خواص ضد خارش است بنابراین می‌تواند به درمان بیماری‌هایی مانند پسوریازیس و اگزمای پوست سر کمک کرده و قرمزی، التهاب و خارش را نیز برطرف کند.

وی تصریح کرد: با توجه به خواصی که حتی پوست و هسته انار دارند، نباید به دلیل ضایعات و تلفات بخشی از محصول تولید شده، از چرخه عرضه محصول به بازار خارج شوند بلکه با فرآوری از کانال صنایع تبدیلی می‌توان از مزیت آنها استفاده کرد.

مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه انار جزو میوه‌های نیمه گرمسیری است و ایران در تولید میوه‌های نیمه گرمسیری جزو تولیدکنندگان برتر جهان به شمار می‌رود، گفت: میوه‌های گرمسیری همچون موز، انبه، آناناس و ... به کشور وارد می شوند.

وی با بیان اینکه با توجه به شرایط کشت و کار انار، آفتاب سوختگی و کرم گلوگاه، مهمترین عوامل هدررفت انار و خروج آن از چرخه مصرف هستند، گفت: هرس، سایبان و پوشش میوه در کاهش خسارت آفتاب سوختگی و پرچم زدایی (پاک کردن تاج میوه)، پوشش میوه و استفاده از زنبور تریکوگراما و رهاسازی آن مطابق دستورالعمل‌های سازمان حفظ نباتات، استفاده از دورکننده‌ها و بهداشت باغ در طی دوره داشت در کاهش خسارت ناشی از این آفت موثر است.

جلیلی‌مقدم به روش‌ها و راهکارهای کاهش ضایعات محصول انار نیز اشاره کرد و گفت: استفاده از ارقام تجاری و مقاوم، تربیت و هرس مناسب درختان انار، پیشگیری و مبارزه موثر با بیماری و آفات، آبیاری منظم و به موقع، تغذیه مناسب درختان انار، استفاده از فناوری‌های نوین جهت جلوگیری از بروز آفتاب سوختگی همچون سایبان مبارزه با کرم گلوگاه و ...، از جمله این روش‌هاست.

وی استفاده از بسته‌بندی‌های مناسب، استفاده از تیمارهای مختلف پس از برداشت، انبارداری محصول برداشت شده در انبارهای سرد استاندارد، افزایش صنایع تبدیلی در مناطق انارخیز، تولید فرآورده‌های با ارزش از ضایعات انار و تجهیز و تکمیل واحدهای فرآوری انار را بخش دیگری از روش‌ها و راهکارهای کاهش ضایعات محصول انار دانست.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی اقتصادی کشاورزی انار ضایعات میوه فرآوري استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی علمی و آموزشی نیمه گرمسیری هدررفت محصول پس از برداشت کاهش ضایعات کاهش هدررفت جلیلی مقدم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۲۷۱۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تن ماهی و رب گوجه چند درصد گران می‌شود؟

زهرا اکرمی، دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران با بیان اینکه قیمت‌گذاری دستوری برای تن ماهی و رب گوجه حذف شده، گفت: در سال جاری کنسروها، از جمله تن ماهی هنوز گران نشدند، اما بر اساس اطلاعاتی که از واحد‌ها به دست انجمن رسیده، واحد‌های تولیدی بین ۲۰ تا ۲۵ درخواست افزایش قیمت دارند که هنوز کاملاً تایید شده نیست و برای تعیین قیمت‌ها باید منتظر رفع شدن برخی ابهامات از جمله تثبیت دستمزد‌ها ماند.

به گزارش اکونگار، جدیدترین آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار در رابطه با متوسط قیمت کالا‌های خوراکی در مناطق شهری در اسفندماه سال قبل، نشان می‌دهد که کنسرو تن ماهی با افزایش ۱۱۱.۶ درصدی قیمت نسبت به اسفند سال ۱۴۰۱، صدرنشین افزایش قیمت بوده است.

افت شدید تولید تن ماهی

به طور کلی صنایع کنسرو از سال ۱۴۰۰ به بعد که تن ماهی و رب گوجه فرنگی مشمول قیمت‌گذاری دستوری شدند، با مشکلات متعدد مواجه بودند؛ چراکه با وجود افزایش قیمت ماهی تن و در مواردی سایر هزینه‌های تولید، دولت به آن‌ها مجوز افزایش قیمت نمی‌داد. این مشکل تاجایی پیش رفت که منجر به کاهش تولید تن ماهی شد. در مجموع در سال ۱۴۰۱ حدود ۲۵۰ میلیون تا ۳۰۰ میلیون قوطی کنسرو ماهی تولید شد، اما انجمن سال گذشته پیش‌بینی کرده بود که این رقم در سال ۱۴۰۲ به کمتر از ٢٠٠ میلیون قوطی کاهش یابد. این در حالی است که تولید این محصول در سال ۱۳۹۷ حدود۶۵۰ میلیون عدد در سال بود.

در نهایت سال قبل تولیدکنندگان خواستار این شدند که به جای قیمت‌گذاری پیشینی، یعنی لزوم دریافت مجوز برای تغییر قیمت محصولات، مشمول قیمت‌گذاری پسینی باشند. یعنی دستگاه‌های ناظر بر قیمت محصولات جدید آن‌ها نظارت کنند و در صورت تخلف و گران‌فروشی با آن‌ها برخورد کنند، اما مجبور به اخذ مجوز افزایش قیمت نباشند.

از طرف دیگر در سال‌های اخیر با توجه به مشکلات تامین مواد اولیه و همچنین مشکلات معیشتی، تولیدکنندگان صنعت کنسرو با افت تقاضا هم در بازار‌های صادراتی و هم در بازار‌های داخلی نیز مواجه شدند.

کاهش ۵۹ درصدی صادرات

برای مثال از سال ۱۴۰۱ قیمت ماهی تن صید داخل در کشور افزایش پیدا کرد، تا جایی که قیمت هر کیلوگرم ماهی تن صید داخل از قیمت انواع وارداتی این کالا بیشتر شد و این امر قیمت تمام‌شده محصول را به قدری بالا برده که امکان صادرات این کالا را از صادرکنندگان ایرانی گرفته است. صادرات تن ماهی در سال ۱۴۰۱ به حدود ۱.۶ میلیون دلار رسیده بود، اما در زمستان سال قبل گزارش‌هایی از کاهش ۵۹ درصدی صادرات این محصول منتشر شد.

در بازار داخلی هم با کاهش قدرت خرید مردم، تقاضا برای کنسرو ماهی تن کاهش یافته و در نتیجه این شرایط در سال گذشته شاهد رکود بازار و تولید با حداقل ظرفیت این محصول بودیم. در سال‌های اخیر هم فعالان این صنعت بار‌ها تاکید کرده‌اند که در پی حذف ارز دولتی تن ماهی، این محصول از سفره اقشار متوسط و ضعیف حذف شده است.

هنوز قیمت جدید مشخص نیست

سید محمد میررضوی، دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران، در گفتگو با اکونگار، در رابطه با وضعیت تولید و قیمت تن ماهی در سال جاری، اظهار کرد: هنوزسازمان حمایت و سازمان‌های مرتبط دیگر قیمت جدیدی تعیین نکرده‌اند. در سال جاری هنوز دستمزد‌های جدید تثبیت نشده است. دستمزد هم بر قیمت تمام شده بیشتر کالا‌های ساخته شده مثل بسته‌بندی، کارتون، چاپ و ... اثرگذار خواهد بود؛ بنابراین با توجه به اینکه دستمزد دقیق مشخص نیست، قیمت جدید محصولات هم مشخص نشده است.

وی با اشاره به تنوع محصولات صنایع کنسرو، تصریح کرد: واحد‌های تولیدی مسئولیت دارند قیمت‌ها را بر اساس آخرین آنالیز قیمت تعیین کنند. بر اساس اطلاعاتی که از واحد‌ها به دست انجمن رسیده، واحد‌های تولیدی بین ۲۰ تا ۲۵ درخواست افزایش قیمت دارند، اما هنوز کاملاً تایید شده نیست و کماکان قیمت‌های قبلی را بر محصولات خود درج می‌کنند.

برای افزایش قیمت نیازی به تایید سازمان حمایت نداریم

میررضوی درباره قیمت تن ماهی نیز گفت: تا سال گذشته دو محصول رب گوجه و تن ماهی مشمول قیمت گذاری تعزیراتی بود، اما بعد از برگزاری جلسات متعدد با ستاد تنظیم بازار در نهایت این دو کالا از قیمت گذاری دستوری خارج شد. از طرف دیگر با توجه به اینکه این دو کالا شاه‌بیت محصولات کنسرو هستند، تاکنون قیمت آن‌ها تغییر نکرده و همچنان با قیمت سال گذشته به فروش می‌رسند و این فرآیند تا تصمیم گیری نهایی در رابطه با قیمت‌ها ادامه دارد.

بر این اساس به گفته وی با توجه به تصمیمات سال گذشته، در حال حاضر افزایش قیمت تن ماهی و رب گوجه نیازی به مجوز سازمان حمایت ندارد، اما به هر حال نظارت بر قیمت‌ها در بازار ادامه دارد. همچنین تولید کنندگان بر اساس آنالیزی که ارائه می‌کنند می‌توانند قیمت جدید بر کالا‌های خود درج کنند. البته تاکنون افزایش قیمتی صورت نگرفته است.

میررضوی در ادامه با اشاره به افزایش نرخ ارز در بازار آزاد، تصریح کرد: البته هنوز دولت تصمیم نهایی در رابطه با نرخ واردات کالا‌های اساسی نگرفته و این موضوع هم بر قیمت‌ها اثر خواهد داشت. البته فعلا همان قیمت‌های سال گذشته مدنظر دولت است.

به طور کلی به گفته دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران با توجه به افزایش نرخ ارز در ابتدای سال، در ادامه شاهد افزایش قیمت در حوزه‌های مختلف خواهیم بود. اما باید دید تصمیم ستاد تنظیم بازار چه خواهد بود. معمولاً بخشنامه‌ها این است که قیمت‌ها نباید افزایش پیدا کند، اما همانطور که مشاهدات میدانی نشان می‌دهد همه چیز متاثر از افزایش نرخ ارز است.

وی افزود:، اما اگر دولت به اندازه نیاز صنعت، ارز در اختیار آن‌ها بگذارد تا حدودی وضعیت کنترل خواهد شد. در مجموع به نظر می‌رسد همه ابهامات تا پایان اردیبهشت رفع خواهد شد.